Ouderdom is ...
makkelijker te dragen op goede voeten!
Hoe vaak hoor je oudere mensen niet zeggen dat “de miserie" begonnen is na een val? Tijdens mijn stage in verschillende woonzorgcentra en op de geriatrische afdeling van een Gents ziekenhuis heb ik vaak patiënten ontmoet die toegaven dat ze gevallen waren door pijnlijke, slecht verzorgde of verwaarloosde voeten. Regelmatige zorg en controle door een vakbekwame medische pedicure kan de ouder wordende mens flink helpen om mobiel en actief te blijven en om het valrisico zo klein mogelijk te houden.
Met het verstrijken van de jaren, krijgen onze voeten het steeds zwaarder te verduren. Wist je dat we tijdens een lang leven ongeveer vier keer de wereld rondgaan? Logisch dus dat onze voeten steeds luider gaan protesteren als we ouder worden. Je voeten kunnen vervormen, gewrichten verslijten, je huid wordt dunner en kwetsbaarder, je tenen lijken plots krom te groeien of vertonen knobbels, je enkels zwellen, je krijgt last van drukplekken die er vroeger niet waren.
In de wetenschappelijke literatuur spreekt men over ‘de geriatrische voet’ bij personen vanaf 75 jaar omdat -statistisch gezien- het aantal problemen aan de voeten (eelt, schimmel, likdoorns, verdikte nagels, hallux valgus, voetpijn, gezwollen enkels...) vanaf deze leeftijd duidelijk stijgt. Zelf spreek ik liever niet over ‘de geriatrische voet’ maar over ‘de oudere voet’, alleen al omdat de term ‘geriatrisch’ -vooral voor de ouder wordende mens zelf- vaak nogal confronterend, negatief of toch minstens beladen klinkt.
Naast het feit dat voetproblemen toenemen met de leeftijd, is ook het verzorgen van de eigen voeten voor veel ouderen vaak niet meer zo vanzelfsprekend.
Uit recent onderzoek blijkt dat zeven op de tien zelfstandig wonende 75-plussers niet meer bij hun eigen voeten kunnen – bijvoorbeeld om ze gewoon te wassen, grondig af te drogen, of de nagels te knippen.
In de meeste gevallen komt dat door heel normale eigenschappen die nu eenmaal bij het verouderingsproces horen: verminderde lenigheid, een slechter zicht, pijn door artrose/reuma, toenemende spierzwakte (sarcopenie)…
Kleine ongemakken met grote gevolgen beginnen echter vaak bij de voeten. Wist je dat onze voeten op de vierde plaats staan wat betreft meest voorkomende plekken van infectie in ons lichaam? Ontstekingen en infecties bij ouderen willen we uiteraard te allen tijde voorkomen: de algemene weerstand is tenslotte niet meer die van jonge leeuwen.
Frankrijk is vooralsnog het enige land in Europa dat een specifiek protocol heeft ontwikkeld met richtlijnen voor de voetzorgverlening van de oudere mens. Zouden wij daar in ons land ook niet moeten voor ijveren? De groeiende populatie ouder wordende mensen vereist immers een goed inzicht in handelen van voetzorgverleners om mensen zo lang mogelijk mobiel te houden. Voetzorg staat daarbij nog steeds niet centraal terwijl deze vorm van zorg net een belangrijke bijdrage kan leveren om de mobiliteit voor ouderen te behouden.